یکتا هنر: محیا رضایی کلانتری
نیکی کریمی اگرچه در بازیگری دهه هاست که خود را اثبات کرده اما در کارگردانی باید گفت تا پیش از «آتابای» چندباری پایش لغزیده است. این اثر پنجمین فیلم نیکی کریمی در مقام کارگردانی است و براساس طرحی از خود او و به نویسندگی هادی حجازیفر، مورد توجه علاقمندان جشنواره قرار گرفت.
کریمی در تازهترین تجربه کارگردانی وارد یک فضای کاملا جدید نسبت به آثار قبلی خود شده و با همکاری هادی حجازی فر و ایده داستانی خودش، یک ملودرام پیچیده را به تصویر کشیده است. اثر مذکور از این حیث که بیش از نود درصد آن به زبان آذری (و با زیرنویس فارسی) ارائه میشود نیز قابل توجه است؛ موضوعی که پیش از این کمتر در سینمای کشورمان رخ داده است. با این حال میتوان گفت این کارگردان از پس بسیاری از چالشهای گذشته برآمده و یک پله رو به جلو است.
فیلم سینمایی آتابای زندگی مرد ۴۰ سالهای به نام کاظم آتابای را روایت میکند که بعد از مدتها دوری به روستای زادگاهش برگشته و زندگی خود را به وسیله بازسازی بناهای قدیمی و همینطور گردشگری و بومگردی تأمین میکند.
این اثر روایت مردی میانسال و رنج کشیده به نام کاظم است، که در روستای پیرکندی شهرستان خوی زندگی میکند. فیلم، قصه زندگی کاظم (آتابای) در مواجهه با دیگران و جهان پیرامونش است. کاظم هنوز خشم کتکهایی را که در کودکی از پدر خورده است را بر دوش میکشد. مردی که هنوز از خودسوزی خواهر نوجوانش میسوزد و میخروشد.
تا قبل از این اثر، هادی حجازیفر را فقط در مقام بازیگر در فیلمهایی همچون: «ایستاده در غبار»، «کاتیوشا» و سریالهای همچون «ممنوعه» دیده بودیم. حالا او در لباس کاظم بخش دیگری از تواناییهای درونی و کنشی خود را به نمایش گذاشته است.
برای فیلمبرداری «آتابای» از مناظر زیبای شهرستان خوی و روستاهای اطراف آن استفاده شده و تجمیع آن با زبان بومی، بسیار قابل تحسین است. تصاویر خلق شده توسط سامان لطفیان از مناطق روستایی بسیار جالب توجه است. انتخاب برخی قابهای تصاویر با توجه به شخصیت پیچیده و خاکستری که آتابای دارد، بسیار هوشمندانه صورت گرفته و اوج آن را میتوان در صحنه دویدن کاظم در میان شاخهها معرفی کرد که دستمایه ساخت اولین پوستر رسمی فیلم نیز شده بود.
بخش موسیقی نیز با نام حسین علیزاده گره خورده و میتوان مطمئن بود که گوشنوازی فیلم بر جذابیت آن اضافه کرده است.
در طول فیلم با نماها و لانگ شاتهای غمانگیزی از دریاچهای رو به خشک شدن مواجه هستیم. دریاچه ارومیه که این روزها حال و روز خوبی ندارد؛ در فیلم به وضوح نمایش داده شده است.
نیکی کریمی در آتابای کاملا مسیر کاملا متفاوتی را نسبت به سایر فیلمهای ایرانی سالهای اخیر دنبال میکند. کریمی در فیلم سینمایی آتابای دست به انتخابی جسورانه زده و ترجیح داده راه خود را از سایر انتخابهای محافظهکارانه سینمای متعارف ایران جدا کند. در حالی که سینمای بدنه ایران طی سالهای اخیر به دو دسته کمدی و اجتماعی تقسیم شده و کمتر فیلمی است که خارج از این دو ژانر اصلی ساخته شود.